نورافکن‌ها روی یک ساز کوبه‌ای می‌افتد؛ پشت آن، نه یک نوازنده انسانی، که یک ربات انسان‌نما نشسته است. دو چوب درام را محکم در دست گرفته و با ریتمی بی‌وقفه و هماهنگ، قطعه‌ای پیچیده را می‌نوازد؛ بی‌آنکه حتی یک ضرب از ریتم عقب بماند.
نورافکن‌ها روی یک ساز کوبه‌ای می‌افتد. پشت آن، نه یک نوازنده انسانی، که یک ربات انسان‌نما نشسته است. دو چوب درام را محکم در دست گرفته و با ریتمی بی‌وقفه و هماهنگ، قطعه‌ای پیچیده را می‌نوازد؛ بی‌آنکه حتی یک ضرب از ریتم عقب بماند. این صحنه، دیگر فقط در فیلم‌های علمی‌تخیلی نیست. پژوهشگران اروپایی موفق شده‌اند رباتی بسازند که می‌تواند با دقتی بیش از ۹۰ درصد، آهنگ‌های دشوار را اجرا کند و به شکلی طبیعی، نقش یک نوازنده حرفه‌ای را ایفا کند.به گزارش Interesting Engineering و TechXplore، این دستاورد حاصل تلاش تیمی مشترک از محققان مؤسسات SUPSI، IDSIA و دانشگاه پلی‌تکنیک میلان است که هدفشان، بازآفرینی توانایی‌های یک نوازنده حرفه‌ای درام در یک پلتفرم رباتیک بوده است. آنها برای این کار از مدل پیشرفته Unitree G1 استفاده کردند و با کمک الگوریتم‌های یادگیری تقویتی (Reinforcement Learning) به ربات آموزش دادند که چگونه حرکات پیچیده و هماهنگ دست‌ها را در زمان‌بندی دقیق اجرا کند.مسیر آموزش، تنها به ضربه‌زدن بر سنج و طبل محدود نبود. پژوهشگران با طراحی یک روش ویژه به نام «زنجیره تماس ریتمیک» (Rhythmic Contact Chain) به ربات یاد دادند که ترتیب، شدت و فاصله زمانی ضربات را همانند یک نوازنده انسانی بیاموزد. این رویکرد باعث شد که ربات نه‌تنها قادر به اجرای ریتم‌های ساده، بلکه توانمند در اجرای سبک‌های موسیقی پیچیده مانند جاز، راک و متال شود.
نکته شگفت‌انگیز در آزمایش‌ها، ظهور رفتارهای طبیعی نوازندگان انسانی در این ربات بود؛ رفتاری که به‌طور مستقیم به آن آموزش داده نشده بود. برای مثال، در میانه اجرا چوب درام را تغییر می‌دهد، ضربه‌های ضربدری (Cross-Arm Hits) می‌زند و حرکات خود را بهینه می‌کند تا سریع‌تر به بخش‌های مختلف کیت درام برسد. این ویژگی‌ها باعث شده‌اند اجرای او از نظر بصری و شنیداری شباهت زیادی به یک نوازنده واقعی پیدا کند.در فهرست قطعاتی که برای آزمایش انتخاب شدند، نام‌های آشنایی دیده می‌شود؛ «In the End» از گروه لینکین پارک، «Take Five» از دیو بروبک و «Living on a Prayer» از بون جووی. همه این قطعات، با وجود تفاوت در سبک و ریتم، با دقت ریتمی بالای ۹۰ درصد توسط ربات اجرا شدند. این سطح از دقت در دنیای موسیقی به معنای تقریباً بی‌نقص بودن اجرای زنده است.با این حال، این ربات هنوز در مرحله آزمایش‌های شبیه‌سازی قرار دارد. گام بعدی پروژه، پیاده‌سازی کامل آن در یک سامانه سخت‌افزاری واقعی است. پژوهشگران قصد دارند حسگرهای لمسی (Haptic Sensors) و سیستم بینایی ماشینی را به آن اضافه کنند تا بتواند با شرایط متغیر صحنه، مانند جابه‌جایی تجهیزات یا تغییر نور، سازگار شود. این قابلیت همچنین امکان هماهنگی زنده با دیگر نوازندگان را فراهم خواهد کرد؛ مهارتی که برای هر عضو یک گروه موسیقی ضروری است.
کاربردهای این فناوری می‌تواند فراتر از اجراهای نمایشی باشد. در آموزش موسیقی، این ربات می‌تواند به‌عنوان یک هم‌نواز دقیق برای دانشجویان عمل کند و بدون خستگی یا خطای انسانی، الگوهای ریتمی را بارها و بارها تکرار کند. در صنعت سرگرمی، امکان استفاده از آن در کنسرت‌های بزرگ یا پروژه‌های هنری چندرسانه‌ای وجود دارد. حتی در سبک‌های موسیقی الکترونیک، اتصال آن به سیستم‌های MIDI و سینتی‌سایزرها می‌تواند تجربه‌ای کاملاً جدید از اجراهای زنده خلق کند.همایون رحیمیان رهبر ارکستر ملی ایران معتقد است چنین فناوری‌هایی می‌توانند در آینده نزدیک منجر به شکل‌گیری گروه‌های موسیقی ترکیبی شوند که در آنها نوازندگان انسانی و رباتیک دوشادوش هم اجرا می‌کنند. البته همان‌طور که توسعه‌دهندگان تأکید کرده‌اند، هدف جایگزینی هنرمندان انسانی نیست، بلکه ایجاد ابزاری است که بتواند در شرایط خاص، نقش کمکی یا مکمل ایفا کند.اگر این پروژه طبق برنامه پیش برود، شاید در یکی دو سال آینده شاهد نخستین اجرای رسمی یک ربات انسان‌نما بر روی صحنه باشیم؛ اجرایی که نه‌تنها از نظر فنی، بلکه از نظر هنری نیز تحسین‌برانگیز خواهد بود. آن روز، وقتی نور صحنه روی این نوازنده بی‌وقفه و دقیق بیفتد، شاید مرز میان انسان و ماشین، دست‌کم در دنیای موسیقی، باریک‌تر از همیشه شود.