دانشمندان نوعی ژن را کشف کرده‌اند که ممکن است احتمال داشتن فرزند دختر را در برخی والدین افزایش دهد.

محققان در این پژوهش جدید، ژنوم حدود ۴۵۰ هزار مرد و زن در بریتانیا را که داده‌های ژنتیکی و سلامتی خود را به پایگاه داده بزرگ «بیوبانک» ارائه کرده‌اند، تجزیه و تحلیل کردند.

به گزارش لایو‌ساینس، دانشمندان دریافته‌اند که یک نسخه خاص از ژنی با نام آر‌اس‌ــ۱۴۴۷۲۴۱۰۷‌ (rs144724107) احتمال داشتن دختر را ۱۰ درصد افزایش می‌دهد. به این معنی که در یک بارداری مشخص، برای فردی که این نوع ژن را دارد، شانس داشتن فرزند دختر به جای ۵۰ درصد، حدود ۶۰ درصد خواهد بود.

البته هنوز مشخص نیست که برای تاثیرگذاری این ژن بر نسبت جنسیت فرزند، حامل این نوع ژن باید مادرباشد یا پدر یا هر دو آن‌ها. این موضوع هم که این نوع ژن دقیقا چگونه احتمال داشتن فرزندان دختر را افزایش می‌دهد، هنوز شناسایی نشده است. با این حال پژوهشگران می‌دانند که ژن آر‌اس‌ــ۱۴۴۷۲۴۱۰۷‌ درون مولکول‌های دن‌ای‌ای در نزدیکی یکی از اعضای خانواده‌ای از ژن‌ها به نام آدامتس (ADAMTS) قرار دارد. این خانواده با تولید اسپرم و لقاح، یعنی فرایندی که در آن اسپرم و تخمک با هم ترکیب می‌شوند تا جنین‌ شکل بگیرد، مرتبط است. با توجه به این نزدیکی، آر‌اس‌ــ۱۴۴۷۲۴۱۰۷‌ می‌تواند از طریق تاثیرگذاری بر نحوه فعال یا غیرفعال شدن این ژن، بر نسبت جنسیت تاثیر بگذارد.

این نتایج که ۱۶ اکتبر در مجله «مجموعه مقالات انجمن سلطنتی بی: علوم زیستی» (Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences) منتشر شد، می‌تواند یک نظریه کلاسیک در زیست‌شناسی تکاملی انسان‌ها را تایید کند.

طبق این نظریه که به اصل فیشر معروف است، نسبت جنسیت فرزندان در بیشتر گونه‌هایی که از طریق تولیدمثل جنسی (لقاح اسپرم و تخمک) زادوولد می‌کنند، برابر و یک به یک است. جیانزی ژانگ، یکی از نویسندگان این مطالعه و استاد بوم‌شناسی و زیست‌شناسی تکاملی، توضیح می‌دهد که بر اساس این نظریه، اگر در جمعیتی، تعداد مردان نسبت به زنان بیشتر باشد، فشارهای تکاملی به سود ژن‌هایی که تعداد زنان را افزایش می‌دهند، عمل می‌کند و نسبت جنسیتی را متعادل می‌کند. اگر هم تعداد زنان بیشتر از مردان باشد، عکس آن اتفاق خواهد افتاد.

پژوهشگران برای اثبات این نظریه باید ژن‌های مختلفی را که بر تعداد فرزندان مذکر و مونث تاثیر می‌گذارند، شناسایی کنند که به گفته ژانگ، شناسایی چنین ژن‌هایی در انسان‌ دشوار است. به ویژه اینکه افراد معمولا تعداد نسبتا کمی فرزند به دنیا می‌آورند. با این حال، مجموعه داده‌های وسیع بیوبانک به تیم تحقیقاتی امکان داد  ژن آر‌اس‌ــ۱۴۴۷۲۴۱۰۷‌ را شناسایی کند.

این پایگاه داده جنسیت فرزندان شرکت‌کنندگان را ثبت نمی‌کند اما درباره جنسیت خواهربرادرهای شرکت‌کنندگان اطلاعات دارد. بنابراین، تیم تحقیقاتی به جای مرتبط کردن نوع ژن در یک والد به جنسیت فرزندانش، معکوس وارد عمل شد و جنسیت خواهر و برادرها را بررسی کرد و سپس این اطلاعات را با انواع ژنی که والدین آن‌ها داشتند، ردیابی کرد.

به گفته یانگ، محققان دریافتند که تنها ۰.۵ درصد شرکت‌کنندگان ژن آر‌اس‌ــ۱۴۴۷۲۴۱۰۷‌ داشتند. با وجود این، احتمال می‌دهند انواع دیگری از ژن‌ها نیز وجود داشته باشند که به‌طور مشابه بر جنسیت فرزندان تاثیر بگذارند. مثلا برخی افراد ممکن است تصادفا ژن‌هایی داشته باشند که نسبت جنسیتی را به نفع پسران یا دختران افزایش می‌دهد، در حالی که برخی دیگر ممکن است حامل ژن‌هایی باشند به کاهش نسبت جنسیتی کمک کند. اما در کل، در سطح جمعیت تحت بررسی، احتمال تولد فرزند پسر یا دختر تقریبا برابر بود.

محققان خاطرنشان می‌کنند که یافته‌های این تحقیق باید در گروه‌های جمعیتی دیگر هم بررسی شود. همچنین باید دید آیا در گروه‌های نژادی یا فرهنگی دیگر انواع مشابهی از ژن‌هایی که بر جنسیت فرزندان تاثیر می‌گذارند، وجود دارد یا