پروفسور نادر انتصار معتقد است اگر اردوغان زیاده روی نکند، می‌تواند ایالات متحده را مجبور کند که حمایت خود از کرد‌های سوریه را حداقل در کوتاه مدت کاهش دهد.

به گزارش نیمروز۲۴ به نقل از تابناک، فرماندهی ارتش سوریه در بیانیه ای، سقوط حکومت بشار اسد را اعلام کرد.

بیانیه فرماندهی ارتش سوریه بامداد یکشنبه و پس از تصرف دمشق توسط گروه‌های مسلح و نیز خبر خروج بشار اسد از سوریه انتشار یافت.

رسانه‌های غربی و عربی بامداد یکشنبه با انتشار گزارش‌هایی، خبر‌های در مورد خروج بشار اسد از سوریه و نیز ورود گروه‌های مسلح به دمشق پایتخت این کشور مطرح کردند.

شبکه العربیه بامداد یکشنبه در گزارشی ادعا کرد، گروه‌های مسلح مخالف بشار اسد ساعاتی قبل وارد دمشق شدند و کنترل پایتخت سوریه را به دست گرفتند.

شبکه المیادین نیز به نقل از رویترز گزارش داد که گروه‌های مسلح بدون وجود هیچ نشانه‌ای از ارتش سوریه وارد دمشق شدند.

بنا به گزارش این شبکه از رویترز همچنین به نقل از مقامات بلند پایه سوریه اضافه کرد که بشار اسد رئیس جمهور سوریه دمشق را به مقصد نامعلومی ترک کرده است.

به ادعای رسانه‌های عربی و نیز غربی از جمله سی ان ان و رویترز خروج اسد از دمشق به مقصد نامعلومی که می‌تواند خارج سوریه و یا داخل سوریه (شهر‌های علوی نشین ساحل مدیترانه لاذقیه و طرطوس) باشد، صورت گرفته است.

رسانه‌های وابسته به گروه‌های مسلح گفتند که آنها وارد ساختمان رادیو و تلویزیون سوریه شده اند و کنترل این رسانه را به دست گرفتند.

پایگاه خبری العربی الجدید نیز از کنترل زندان «صیدنایا» بزرگترین زندان دمشق به دست گروه‌های مسلح و آزادی زندانیان آن خبر داد.

معارضان مسلح در سوریه از بامداد هفتم آذر ۱۴۰۳ برابر با ۲۷ نوامبر ۲۰۲۴ با حمایت برخی از کشور‌ها و ورود نیرو‌های تازه نفس خارجی، اقدام به حمله گسترده علیه مواضع ارتش سوریه در مناطق شمال غرب، غرب و جنوب غرب حلب کردند.

درباره تحولات سوریه و سقوط دولت سوریه، خبرنگار تابناک گفت‌وگویی با پروفسور نادر انتصار، رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آلاباما آمریکا انجام داده که در ادامه می‌آید.

کتاب «سیاست کرد‌ها در خاورمیانه» از جمله آثار شناخته شده انتصار است که ابعاد سیاسی و اجتماعی ادغام کرد‌ها در جریان اصلی زندگی سیاسی-اجتماعی در ایران، عراق و ترکیه را تحلیل می‌کند.

*نظام بشار اسد سقوط کرد. به نظر شما دلایل این امر چیست؟

تحولات سریعی که باعث فروپاشی خیره کننده بیش از ۵۳ سال حکومت خانواده اسد شد، لحظه‌ای تاریخی در تاریخ مدرن سوریه و شام را رقم زد.

دلایل متعددی برای این امر وجود دارد، اما مهم‌ترین آنها فروپاشی سریع ارتش سوریه به دلیل عدم تمایل آن به جنگ با نیرو‌های مخالف بود. اگر انسجام نظامی اش از بین برود و نیرو‌های نظامی و امنیتی اش حاضر به جنگیدن برای آن نباشند، هیچ نظامی نمی‌تواند در قدرت بماند.

از سوی دیگر، ائتلاف گروه‌های مخالف به رهبری هیئت تحریر الشام موفق شده بود انسجام و بسیج را در حد بالایی ایجاد کند.

زمانی که داعش موصل را در عراق تصرف کرد و طالبان دولت افغانستان را از قدرت خارج کردند، موارد مشابهی را شاهد بودیم.
دلیل مهم دیگر حمایت استراتژیک قابل توجه دولت و نیرو‌های امنیتی ترکیه از مخالفان بود.

در نهایت، اقتصاد سوریه برای چندین ماه تقریباً در حال فروپاشی کامل بوده است که منجر به از دست دادن سریع مشروعیت نه تنها در میان مردم عادی سوریه، بلکه همچنین بسیاری از حامیان سرسخت نظام اسد شده است.

* گروه‌های مخالف نظام بشار اسد به سرعت در سوریه پیشرفت کردند و توانستند به سرعت دمشق را تصرف کنند. دلایل پیشرفت سریع این نیرو‌ها چه بود؟

همانطور که اشاره کردم، انسجام و توانایی‌های سازمانی گروه‌های مخالف بشار اسد همراه با فروپاشی سریع نیرو‌های مسلح سوریه، فروپاشی رژیم را با سرعت برق آسا ممکن کرد.

* چرا روسیه از نظام بشار اسد حمایت نکرد؟ آیا روس‌ها توان جلوگیری از سقوط نظام او را داشتند؟

با دستان بسته در جبهه اوکراین، روسیه به سادگی در موقعیتی نبود که عضله نظامی، به ویژه پوشش هوایی مورد نیاز برای درگیری نظامی در یک جبهه دیگر را فراهم کند.

علاوه بر این، تحلیلگران روسی به این نتیجه رسیده بودند که ارتش سوریه یک نیروی تمام شده است و قرار نیست دیگر برای حفظ یک رژیم متزلزل بجنگد.

*برخی معتقدند که ظهور گروه‌های سنی به منافع آمریکا در سوریه آسیب می‌زند و رجب طیب اردوغان از آن به عنوان اهرمی در برابر آمریکا برای کاهش حمایت کرد‌های سوریه استفاده خواهد کرد. نظر شما چیست؟

به نظر می‌رسد ترکیه و رئیس جمهور آن اردوغان بزرگترین برندگان منطقه هستند. اگر اردوغان زیاده روی نکند، می‌تواند ایالات متحده را مجبور کند که حمایت خود از کرد‌های سوریه را حداقل در کوتاه مدت کاهش دهد. اما اگر شرایط در داخل سوریه همچنان به هم بپیوندد که منجر به درگیری‌های داخلی در میان مخالفان اسد شود، کارت کردی اردوغان تضعیف خواهد شد.

*آیا فکر می‌کنید روسیه می‌تواند پایگاه‌های خود را در سوریه در سواحل مدیترانه حفظ کند؟ اگر نتواند چه عواقبی برای آن خواهد داشت؟

این بستگی به نوع ترتیباتی دارد که روسیه پس از استقرار یک دولت و سیستم فعال در سوریه می‌تواند انجام دهد. اگر روسیه نتواند با رژیم جدید سوریه همکاری کند و پایگاه‌های خود را از دست بدهد، حضور مسکو در شرق مدیترانه آسیب می‌بیند و نقش آن به عنوان یک لایه موثر در منطقه کاهش می‌یابد.

*سقوط نظام بشار اسد چه تأثیری بر ایران و «محور مقاومت» خواهد داشت؟

در ماه‌های اخیر به «محور مقاومت» ضربه‌های پشت سر هم وارد شده که توان نظامی، ساختار سازمانی و رهبری آنرا تحت تاثیر قرار داده است.

از دست دادن کریدور سوریه ضربه‌ای جدی به خطوط تدارکاتی دیرینه ایران به متحدانی مانند حزب الله لبنان خواهد بود. علاوه بر این، سوریه تنها متحد عرب ایران در طول جنگ ایران و عراق بود و تا هفته‌های اخیر بخش مهمی از استراتژی دفاعی پیشروی ایران باقی ماند.

ایران موظف است برای توسعه استراتژی بازدارندگی جدید اقدام فوری انجام دهد، زیرا استراتژی بازدارندگی فعلی آن دیگر موثر نیست. بسیاری از دشمنان ایران، سقوط سوریه را اولین گام به سوی یک استراتژی گسترده‌تر برای تضعیف ایران و کاهش قدرت و ارتباط منطقه‌ای آن می‌دانند.