جایزه نوبل فیزیک ۲۰۲۵ به ۳ فیزیکدان برای آشکارسازی پدیده‌های کوانتومی در مدارهای الکتریکی رسید.

جایزه نوبل فیزیک سال ۲۰۲۵ به جان کلارک از دانشگاه کالیفرنیا برکلی، میشل دوورِه از دانشگاه ییل و جان مارتینیس از دانشگاه کالیفرنیا سانتا باربارا اعطا شد. این ۳ دانشمند به پاس کشف تونل‌زنی مکانیک کوانتومی در مقیاس ماکروسکوپی و کوانتیده‌ شدن انرژی در مدارهای الکتریکی مفتخر به دریافت این جایزه شدند.
. این دانشمندان با انجام آزمایش‌هایی نوآورانه در مدارهای الکتریکی روی تراشه، موفق شدند رفتارهای کوانتومی را در سامانه‌هایی مشاهده کنند که اندازه آن‌ها به‌قدری بزرگ است که می‌توان آن را در دست گرفت.پژوهش‌های این گروه، که در مرز میان فیزیک کلاسیک و کوانتومی انجام شد، نشان داد که حتی در سامانه‌های الکتریکی ماکروسکوپی نیز می‌توان پدیده‌هایی مانند تونل‌زنی کوانتومی و ترازهای انرژی گسسته را مشاهده کرد، مفاهیمی که پیش‌تر تنها در مقیاس اتمی شناخته شده بودند.
این دستاورد، گامی اساسی در جهت درک چگونگی انتقال رفتارهای کوانتومی از مقیاس میکروسکوپی به سامانه‌های مهندسی‌شده و قابل کنترل است؛ یافته‌ای که مسیر توسعه فناوری‌های نوینی چون رایانش کوانتومی را هموارتر کرده است.
سال گذشته جان هاپ‌فیلد و جفری هینتون برای اکتشافات و اختراعات اساسی که یادگیری ماشین را با شبکه‌های عصبی مصنوعی امکان پذیر می‌کرد، برنده جایزه نوبل فیزیک ۲۰۲۴ شدند.