نظام جمهوری اسلامی ایران توسط مردمی شکل گرفت که باور داشتند می‌توان کشوری ساخت که هم نگاهش به آسمان باشد، هم زمین را بشکافد و هم دریا را درنوردد؛ بی‌آنکه وابسته به قدرت‌های شرق و غرب شود.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در مراسم چهلم شهدای جنگ تحمیلی اخیر، دین و دانش را دو عنصر اساسی در بنای جمهوری اسلامی ایران دانسته و فرمودند: «ایران اسلامی بر اساس «دین» و «دانش» بنا شده و به وجود آمده. در بنای جمهوری اسلامی دو عنصر «دین» و «دانش» عمده‌ترین عناصر تشکیل‌دهنده هستند؛ به همین دلیل هم، دین مردم و دانش جوانان ما، توانسته‌اند در بسیاری از میدانهای مختلف دشمن را وادار به عقب‌نشینی کنند. بعد از این هم همین‌جور خواهد بود.» ۱۴۰۴/۰۵/۰۷
حال مسئله‌ی اول این است که دین و دانش چگونه به عنوان عناصر اصلی جمهوری اسلامی، پیشرفت کشور را رقم زده‌اند؟
علم و دین: هم‌افزایی تمدن‌ساز در پرتو انقلاب اسلامی
در روزگاری که گفت‌وگو درباره رابطه علم و دین در میان اندیشمندان غربی اغلب با واژگانی چون «تضاد» و «تعارض» همراه بود، انقلاب اسلامی ایران نگاهی نو و متفاوت را به جهان عرضه کرد. نگاهی که علم و دین را نه در تقابل، بلکه در همگرایی و تعامل می‌دید؛ دو عنصری که در کنار هم می‌توانند پایه‌های تمدنی نوین را بنا نهند. این رویکرد، نقطه عزیمت یک تحول بنیادین در مسیر توسعه کشور شد؛ تحولی که شعار استقلال علمی و فرهنگی را در کنار بازگشت به ارزش‌های دینی و معنویت، به‌عنوان راهبردی ملی برگزید.
نظام جمهوری اسلامی ایران توسط مردمی شکل گرفت که باور داشتند می‌توان کشوری ساخت که هم نگاهش به آسمان باشد، هم زمین را بشکافد و هم دریا را درنوردد؛ بی‌آنکه وابسته به قدرت‌های شرق و غرب شود یا از مرزهای اخلاق عبور کند. این باور، پس از سال‌ها رکود و عقب‌ماندگی در حکومت‌های ستم‌شاهی، زمینه‌ساز گام‌های استوار در مسیر پیشرفت شد و ایران را در بسیاری از حوزه‌ها به رقیبی جدی برای کشورهای توسعه‌یافته بدل کرد.
در چنین جامعه‌ای، دانشگاه و آزمایشگاه همان‌قدر اهمیت یافتند که حوزه‌های علمیه و مراکز دینی اهمیت داشتند. چراکه «دین، طرفدار و مشوّق علم است.» ۱۳۷۸/۰۷/۱۹ اما «پیشرفت علمی، به‌تنهایی، یک ملت و کشور را سعادتمند نخواهد کرد بلکه همراه شدن حرکت علمی با آرمان‌های والای معنوی و انقلابی، زمینه‌ساز به سامان رسیدن مسائل کشور و الگو شدن آن برای منطقه و دنیای اسلام و جهان خواهد بود.» ۱۳۹۵/۱۰/۱۳
لذا آنچه این فضای علمی را در ایران از دیگر کشورها متمایز ساخت، حاکمیت ایمان و معنویت بر آن بود. معنویتی که گمشده‌ی قرن حاضر است و جامعه صنعتی‌زده و تکنولوژیکال بشری در قرون اخیر بیش از گذشته به جای پرداختن به این نیاز مهم بشری، به اهداف پیشرفت اقتصادی و تکنولوژی پرداخته است. اما انقلاب اسلامی، به علم در پرتو این معنویت بها داد. علمی که هدفش سازندگی است، نه ثروت‌اندوزی؛ خدمت به خلق است، نه استثمار و استعمار و از همه مهم‌تر، استقلال در آن است نه وابستگی: «پیشرفت علمی و اقتباس علمی… كاری لازم است و اسلام هم ما را به این، امر می‌كند.» ۱۳۷۸/۰۷/۱۹ اما نه علم ترجمه‌ای و تقلیدی. این تعریف از علم است که بازوی قدرت یک ملت و ابزاری برای پیشرفت می‌شود و آزادی و استقلال را برای یک ملت به ارمغان می‌آورد. چنان‌که رهبر انقلاب اسلامی می‌فرمایند: «العِلمُ سُلطان، علم اقتدار است، علم قدرت است و باید دنبال علم بود… علم برای پیشرفت کشور است، علم برای گشایش افق آینده است.» ۱۳۹۹/۰۲/۲۸ این افق روشن و نگاه راهبردیِ امام خمینی(ره) و حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بود که شور و همت جوانان ایرانی را برانگیخت و در گذر سالیان، ثمره‌ای از دستاوردهای بزرگ و ماندگار برای میهن به بار نشاند. این دستاوردها، جلوه‌های پرشماری از پیشرفت و بالندگی را در خود جای داده است که در ادامه به آن‌ها پرداخته خواهد شد.
رشد تعداد دانشجو و دانشگاه
رشد تعداد دانشگاه‌ها و دانشجویان، یکی از شاخص‌های توسعه‌ی علمی در کشور است. طبق آخرین آمار رسمی، حدود ۵ میلیون نفر در دانشگاه‌های ایران در حال تحصیل هستند. رهبرمعظم انقلاب دربارۀ رشد تعداد دانشجویان نسبت به قبل از انقلاب فرمودند: «در زمینۀ علم و فنّاوری، از اوّل انقلاب [تاکنون]، تعداد دانشجویان ۲۵ برابر شده است؛ اوّل انقلاب، همۀ دانشجویان کشور دویست‌وخرده‌ای هزار [نفر] بود، امروز نزدیک پنج میلیون دانشجو در کشور مشغول تحصیل هستند؛ مقالات علمی شانزده برابر [شده]؛ و فعالیت‌های علمی و فنّاوری فراوان دیگر.» ۱۳۹۶/۰۱/۰۱
در باب مقالات علمی به نقل از روزنامه کیهان آمده است: “در دورۀ پیش از انقلاب اسلامی، انتشار «مقالات علمی» به زبان فارسی و غیرفارسی و عمدتاً به زبان انگلیسی در دانشگاه‌های بزرگ کشور معمول بوده است؛ امّا آماری که پایگاه تامسون رویترز (ISI) از میزان تولیدات علمی ایران در این دوره ارائه می‌دهد، بسیار ناچیز است؛ حال آن‌که اکنون «ایران رتبۀ اول علمی (تعداد مقالات) در منطقه و رتبۀ شانزدهم را در جهان حائز گردیده است»… همین رشد چشم‌گیر تولیدات علمی است که نشریۀ نیوساینتیست گزارش داده است: ایران دارای سریع‌ترین نرخ رشد علمی و از پیشروترین کشورهای جهان در تولیدات علمی است… نشریۀ نیوساینتیست برای اینکه اعتبار لازم برای این گزارش را حفظ کرده باشد، همچون گذشته به آمار و ارقام مستند موجود در پایگاه اطلاعاتی وب‌سایت علم (Web Of Science) استناد کرده است.”
شرکت‌های دانش‌بنیان
از سوی دیگر به هزاران شرکت دانش‌بنیان که در ایران طی سال‌های اخیر به یکی از ارکان اصلی توسعه علمی، اقتصادی و فناورانه کشور تبدیل شده‌اند، نیز می‌توان اشاره کرد. این شرکت‌ها با تکیه بر دانش بومی، نوآوری و تخصص جوانان ایرانی، در حوزه‌های متنوعی از جمله پزشکی، زیست‌فناوری، نانو، کشاورزی، فناوری اطلاعات، انرژی و صنایع دفاعی فعالیت می‌کنند.
طرح‌های زیرساختی
هزاران طرح زیرساختی و ضروری برای کشور در حوزه‌های عمران و حمل‌ونقل و صنعت و نیرو و معدن و سلامت و کشاورزی و آب و غیره از دیگر مصادیق پیشرفت کشور در سایه‌ی ایمان و دانش‌اند.
در چهار دهه گذشته، ایران شاهد اجرای هزاران طرح زیرساختی و حیاتی در حوزه‌های مختلف بوده که نه‌تنها چهره عمرانی کشور را دگرگون کرده، بلکه بنیان‌های توسعه پایدار را نیز تقویت کرده است. این طرح‌ها، با تکیه بر توان داخلی، دانش بومی و روحیه «ما می‌توانیم»، در مسیر استقلال و پیشرفت ملی شکل گرفته‌اند. عمران و حمل‌ونقل، صنعت و نیرو، معدن و منابع طبیعی، سلامت و بهداشت و کشاورزی و منابع آب از آن جمله‌اند. این طرح‌ها به گفته رهبر معظم انقلاب، بخشی از «موتور پیشران کشور در عرصه علم، فناوری و زیرساخت‌های حیاتی» هستند که ثمرات آن روزبه‌روز فراگیرتر می‌شود. انقلاب اسلامی با ایجاد این زیرساخت‌ها، مسیر تمدن‌سازی نوین را هموار کرده و ایران را به الگویی از توسعه متکی بر ایمان، دانش و اراده ملی تبدیل کرده است.
چرخه‌ی سوخت هسته‌ای
ایران یکی از معدود کشورهای جهان است که توانسته به چرخه کامل سوخت هسته‌ای دست یابد؛ دستاوردی که حاصل سال‌ها تلاش علمی، پژوهشی و مهندسی در حوزه انرژی هسته‌ای است و نمادی از استقلال فناورانه کشور به‌شمار می‌رود. با وجود فشارهای سیاسی و تحریم‌های بین‌المللی، ایران توانسته این چرخه را به‌طور کامل در داخل کشور اجرا کند. این موفقیت، ایران را در کنار کشورهایی مانند روسیه، فرانسه و آمریکا قرار داده که توانایی اجرای مستقل چرخه سوخت هسته‌ای را دارند. قطعا پیش‌بینی بحران انرژی و سوخت در دهه‌های آینده و میدان وسیع کاربرد دانش هسته‌ای در تمام علوم روز (پزشکی، کشاورزی، مهندسی و…) از جمله دلایلی است که ضرورت سرمایه‌گذاری در تحقیقات گستردۀ هسته‌ای را برای کشورها چندبرابر و توجیه‌پذیر می‌نماید.
سلول‌های بنیادی
پیشرفت ایران در زمینه سلول‌های بنیادی یکی از برجسته‌ترین دستاوردهای علمی کشور در دهه‌های اخیر به‌شمار می‌رود. این حوزه که از دهه هفتاد شمسی در ایران آغاز شد، امروز به نقطه‌ای رسیده که کشور در میان برترین‌های جهان قرار دارد. در چهار دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ایران شاهد تحولی بنیادین در عرصه‌های تولید، صنعت، صادرات نیز بوده است؛ تحولی که ریشه در روحیه خودباوری، حضور گسترده مردم و احساس جمعی برای ساختن آینده‌ای مستقل دارد.
علاوه بر این، بر اساس آمارهای رسمی، صادرات غیرنفتی کشور بیش از ۶۰ برابر شده و سهم آن در اقتصاد ملی به‌طور چشمگیری افزایش یافته است. هم‌زمان، واحدهای صنعتی کشور نزدیک به ۱۰ برابر رشد کرده‌اند و صنایع داخلی از نظر کیفی، ده‌ها برابر ارتقاء یافته‌اند. یکی از درخشان‌ترین نقاط عطف این مسیر، گذر از صنعت مونتاژ به قله‌ی فناوری بومی است؛ دستاوردی سترگ که زنجیر وابستگی به واردات قطعات و دانش فنی را گسست و ایران را در بسیاری از عرصه‌ها به تولیدکننده‌ای مستقل و توانمند بدل ساخت.
در حوزه مهندسی، ایران در رشته‌های گوناگون از جمله صنایع دفاعی به جایگاه برجسته‌ای دست یافته و توانسته فناوری‌های پیچیده را با تکیه بر دانش بومی توسعه دهد. همچنین در علوم پزشکی، کشور با درخشش در رشته‌های حساس و تخصصی، به مرجع علمی و درمانی منطقه‌ای تبدیل شده است.
چرا دین و دانش، نقطه هدف اصلی دشمنان ایران‌اند؟
این دستاوردها، نماد پیوند موفق ایمان، علم، اراده ملی و سیاست‌گذاری مستقل‌اند و اینچنین است که امروز، با تکیه بر ایمان، استقلال و تلاش جمعی، به یکی از بازیگران مهم عرصه علم و فناوری در جهان تبدیل شده‌ایم. قطعا افزایش عمق و معرفت دین‌داری در میان مردم در سال‌های بعد از انقلاب، اساسی‌ترین و مهم‌ترین عامل پیشرفت در علوم طبیعی و اجتماعی بوده است. زیرا «بُعد معنویّت و معناگرایی در انسان همه‌ی ابعاد دیگر انسان را هدایت میکند، اگر در ما باقی بماند و تقویت بشود.» ۱۳۹۵/۰۲/۰۱
بنابراین ادامه‌ی این مسیر و رسیدن به افق‌های تازه‌ای از پیشرفت نیازمند تلاش در کسب دانش و حفظ معنویت‌گرایی در جامعه است. یقینا این نکته از چشم دشمنان پنهان نبوده و دشمنی خود را بر این مسئله متمرکز خواهند کرد. از اینرو رهبر انقلاب در ادامه‌ی سخنان خودشان در باب دین و دانش در مراسم چهلم شهدای جنگ تحمیلی اخیر، همین دو عنصر را دلیل اصلی دشمنی مستکبران جهان عنوان می‌کنند و می‌فرمایند: «آنچه استکبار جهانی و در رأس آن، آمریکای جنایتکار با آن مخالف است، همین دین شما و دانش شما است؛ با دین شما مخالفند، با این ایمان گسترده‌ی مردم مخالفند، با این اتّحادِ در زیر سایه‌ی اسلام و قرآن مخالفند؛ و با دانش شما مخالفند… اینکه جمهوری اسلامی در عرصه‌های گوناگونِ علم و دانش ــ چه دانشهای انسانی، چه دانشهای فنّی، چه دانشهای دینی ــ بتواند سخن نو به میان بیاورد، اینها را ناراحت میکند.»۱۴۰۴/۰۵/۰۷
از همین رو، دشمنان هر بار بهانه‌ای تازه می‌سازند تا در برابر جمهوری اسلامی ایران مانع‌تراشی کنند. اما آنان باید بدانند که ملت سرافراز ایران در مسیر ایمان و دانش، پرچم مقاومت در برابر ظلم را هرگز بر زمین نخواهند نهاد و استوار و امیدوار، قله‌های پیشرفت را بر پایه دین و دانش خویش فتح خواهند کرد: «ملّت ایران به توفیق الهی دین خود را و دانش خود را رها نخواهد کرد. ما در راه تقویت ایمان دینی‌مان و در راه گسترش و عمق دانشهای متنوّع و گوناگون خودمان، قدمهای بلندی برخواهیم داشت. و به فضل الهی و به کوری دشمن خواهیم توانست ایران را به اوج ترقّی و اوج افتخار برسانیم؛ ملّت ایران این توانایی را دارد و ان‌شاءالله به توفیق الهی این توانایی را اِعمال خواهد کرد و به نتیجه خواهد رساند.» ۱۴۰۴/۰۵/۰۷
https://nimrooz24.ir/?p=47469
