به گزارش نیمروز۲۴ و به نقل از تابناک، پروژه انتقال آب به یزد در دهه ۶۰ شمسی طراحی و در سال‌های بعد اجرایی شد. این طرح شامل احداث خط لوله‌ای به طول حدود ۳۳۰ کیلومتر است که آب را از سرشاخه‌های زاینده‌رود (منطقه کوهرنگ در چهارمحال و بختیاری) به یزد منتقل می‌کند. در ابتدا، تخصیص آب حدود ۷۸ میلیون مترمکعب در سال برای شرب و صنعت بود که بعداً به ۹۸ میلیون مترمکعب افزایش یافت. امروزه، بیش از ۹۰ درصد این آب برای تأمین آب آشامیدنی یزد و مابقی برای صنایع استفاده می‌شود. این پروژه توسط شرکت آب منطقه‌ای یزد و با همکاری وزارت نیرو مدیریت و اجرا شده است.

این پروژه توانسته نیاز آب آشامیدنی جمعیت قابل‌توجهی در یزد، استانی کویری با منابع آبی محدود، را برطرف کند و از مهاجرت اجباری یا بحران انسانی جلوگیری کند. بخشی از آب انتقالی به صنایع کلیدی یزد (مثل فولاد و کاشی‌سازی) اختصاص یافته که به رشد اقتصادی منطقه کمک کرده است.
این طرح به‌عنوان یک پروژه ملی برای نجات یک منطقه خشک از زوال طراحی شد و نشان‌دهنده تلاش برای توزیع عادلانه‌تر منابع آب در کشور است.

نقاط ضعف و اشکالات

زاینده‌رود خود با خشکسالی شدید، برداشت‌های غیرمجاز و کاهش منابع آب مواجه است. انتقال آب به یزد بار اضافی بر این حوضه وارد کرده و باعث تشدید بحران آب در اصفهان و چهارمحال و بختیاری شده است. این پروژه بار‌ها مورد اعتراض کشاورزان شرق اصفهان قرار گرفته که معتقدند حق‌آبه آنها نادیده گرفته شده است. تخریب‌های مکرر خط لوله (بیش از ۲۰ مورد از سال ۱۳۹۱) نشان‌دهنده عمق این اختلافات است.  استقرار صنایع آب‌بر (مثل فولاد) در یزد، منطقه‌ای کویری، با اصول آمایش سرزمین سازگار نیست. منتقدان می‌گویند به جای انتقال آب، باید نوع توسعه منطقه‌ای بازنگری می‌شد.
خط لوله به دلیل طول زیاد و قرارگیری در مسیر‌های صعب‌العبور، هزینه‌های تعمیر و نگهداری بالایی دارد، به‌ویژه با توجه به خسارات ناشی از تعرض‌ها.

کاهش آب زاینده‌رود به فرونشست زمین در اصفهان، نابودی کشاورزی و تالاب گاوخونی منجر شده که اثرات بلندمدت آن جبران‌ناپذیر است.

وزارت نیرو مسئول اصلی طراحی، اجرا و نظارت بر پروژه است. این وزارتخانه باید تعادل بین نیاز‌های استان‌های مختلف را برقرار کند، اما در عمل متهم به جانبداری از یزد شده است.

پروژه انتقال آب از اصفهان به یزد در کوتاه‌مدت راه‌حلی برای بحران آب یزد بود، اما در بلندمدت به دلیل عدم توجه به ظرفیت محدود زاینده‌رود، نادیده گرفتن نیاز‌های کشاورزان اصفهان و توسعه ناپایدار در یزد، مشکلات زیادی ایجاد کرده است. راه‌حل پایدار نیازمند بازنگری در سیاست‌های آبی، تقویت دیپلماسی بین‌استانی و سرمایه‌گذاری در طرح‌های جایگزین مثل انتقال آب از خلیج فارس یا بهینه‌سازی مصرف است.