قطاربرقی، تراموا یا ترام نوعی قطار است که بر روی خط آهنی که در خیابان قرار داده شده حرکت میکند. قطار برقی هم میتواند درونشهری و هم بینشهری باشد. واگنهای برقی معمولاً سبکتر و کوتاهتر از قطارهای معمولی و قطارشهریها هستند. البته مرز دقیقی میان قطاربرقی و قطارهای عادی وجود ندارد و برخی از قطاربرقیها ممکن است که از روی راهآهن معمولی هم حرکت کنند. همچنین، ممکن است بتوانند از روی راهآهن قطارشهری و خطوط آهن سبک نیز حرکت کنند؛ واگنهای برقی برای ترابرد مسافر و به ندرت برای ترابرد بار طراحی شدهاند.
امروزه بیشتر قطارشهریها به وسیله شاخک برقرسان از برق استفاده میکنند؛ اگر لازم باشد، این قطارشهریها ممکن است از دستگاههای قدرت بسیاری استفاده کنند. گونههایی از قطار هستند که نفت وگاز مصرف میکنند و بیشتر از آنها در مسیرهای میانِ شهر و روستاها استفاده میشود؛ انواعی نیز وجود دارند که با بنزین، گاز، اسب و قاطر حرکت میکنند. نخستین گونههای قطار با بهکارگیری حیوانات باری به حرکت درمیآمدند. نخستین قطار که در سال ۱۸۰۷ آغاز بهکار کرد که ابتدا از اسب برای کشیدن واگن بهره میبرد، اما پس از چندی اسبها با موتور بخار و سپس با موتور برقی جایگزین شدند.
سابقه تراموا در ایران به خط آهنی که در سال ۱۲۶۱ خورشیدی میان تهران و ری که به «ماشین دودی» معروف بود باز میگردد که در سال ۱۳۴۱ نیز برچیده شد.
ساخت تراموا به صورت مشارکتی
علیرضا زاکانی شهردار تهران در اظهار نظری در خصوص اجرای طرح تراموا در پایتخت گفت: ساخت تراموا بعد از طی مراحل قانونی بزودی آغاز میشود. کارهای مطالعاتی انجام شده و ما برنامهریزی کردیم و به نظرم شورا هم این طرح حمل و نقلی را مصوب خواهد کرد.
به گفته وی، کار ساخت تراموا به صورت مشارکتی انجام و قطعاً در این زمینه تمام مراحل قانونی انجام میشود.
محسن هرمزی معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران نیز در مورد وضعیت پروژه احداث «تراموا» در تهران اظهارداشت: طراحی روسازی «تراموا» را تمام کردهایم و در طرح جامع به این موضوع پرداخته شده است طرح جامع را نیز برای بررسی و تصویب در اختیار وزارت کشور و شورایعالی ترافیک کشور قرار دادهایم؛ امیدواریم طرح در قالب تفاهمنامه با وزارت دفاع اجرایی شود.
هرمزی افزود: اگر بتوانیم تأییدیه وزارت کشور برای طرح جامع حمل و نقل را اخذ کنیم؛ با توجه به اینکه مطالعات فاز یک را نیز انجام دادهایم، استارت پروژه «تراموا» را خواهیم زد.
مسعود درستی، مدیرعامل شرکت متروی تهران درباره آخرین خبرها از راه اندازی تراموا در تهران با تأکید بر اینکه ساخت تراموا در تهران تأییدیه شورایعالی ترافیک کشور ا اخذ کرده و بعد از تکمیل مطالعات برای بررسی به شورای شهر تهران ارسال خواهد شد، اعلام کرد: مطالعات این پروژه دو وجهی است؛ اما متولی کل این موضوع سازمان حمل و نقل ترافیک تهران است، اظهار کرد: برای احداث تراموا در تهران باید علاوه بر مطالعات امکان سنجی در حوزه اجرایی نیز مطالعات دقیقی صورت گیرد که این مهم در حال انجام است.
تراموا از جنت آباد به لویزان و میدان آزادی -پایانه شرق
وی افزود: اما در شورایعالی ترافیک ایجاد دو خط تراموا برای مسیر میدان آزادی -پایانه فعلی یا جدید شرق تصویب شده که البته اتصال به پایانه جدید شرق در حال بررسی است. همچنین ایجاد تراموا در مسیر جنت آباد به لویزان مطرح است که این مسیر در اولویت دوم قرار دارد و سازمان حمل ونقل ترافیک در حال بررسی نهایی است.
تراموا محل اختلاف موافقان و مخالفان شهری
در حال حاضر راه اندازی تراموا در تهران همواره در دورههای مختلف مدیریت شهری موافقان و مخالفان زیادی داشته و مخالفان میگویند این موضوع هزینه زیاد دارد و اقتصادی نیست در کنار اینکه مد حمل و نقلی انبوه بر نیست و گره چندانی از مشکلات حمل و نقل را رفع نمیکند این افراد راهکارهای دیگری مانند اتوبوسهای برقی و … را ارائه میدهند. اما آنچه مسلم است اینکه راهاندازی تراموا میتواند به عنوان یک مکمل در حوزه حمل و نقل عمومی عمل کند و حالا باید دید سرانجام این موضوع چه خواهد شد و آیا مدیریت شهری تراموا را به تهران میرساند یا این موضوع همچنان در حد یک ایده و یا طرح باقی خواهد ماند؟
Tuesday, 3 December , 2024